دارايى از سالهايى مىآيد كه بازرگانان هنوز براى تجارت، جاده "راه ابريشم" را انتخاب مىكردهاند. به نقل از "على حكمت" بسيارى از صنعتگران دارايى پس از حمله اعراب، از ايران به هند مهاجرت مىكنند.
سالها اين هنر در نواحى جنوب غربى هند جريان داشته و با رونق دوباره جاده ابريشم، هنر و صنعت دارايى در امتداد اين مسير در ايران، رواج پيدا مىكند.
دارايى پارچهاى ابريشمى، با نقوش درهم هندسى است. تفاوت دارايى با ديگر پارچههاى دستباف در اين است كه پيش از بافت، الياف آن براساس نقشى كه بعدتر قرار است پارچه داشته باشد تكه تكه و نخ به نخ رنگ مىشود. به اين ترتيب كه ابتدا الياف سفيد را طبق نقشه چلهكشى مىكنند و پس از تعيين حدود هر رنگ، رشتههاى الياف را به صورت گره درون خم رنگ فرو مىبرند.
پس از آنكه رنگ به طور كامل خشك شد؛ الياف باز شده و روى دستگاه دارايىبافى بسته مىشود و با عبور پودها، نقوش هندسى بارنگهاى درهم پديد مىآيد.
طرحهاى دارايى به طور معمول تك گل، چهارگل و چهارخانه است و براى رويه لحاف، روتختى، روميزى و پرده استفاده مىشود. ظاهرا از آن رو به اين پارچه دارايى مىگويند كه در گذشته، قوارههايى از آن را هنگام تهيه جهيزيه به عنوان دارايى عروس به او هديه مى دادند.
قديمىترين نمونه دارايى موجود، در مصر و متعلق به سال هزار و صد ميلادى است و اگرچه در ايران نمونهاى با اين قدمت باقى نمانده اما سن اين صنعت، به دوره پيش از اسلام مىرسد.
امروز به خاطر سختى اين صنعت و نبودن مديريت درست بر بازار آن، دارايىبافى به عده كمى از كهنسالان دارايىباف محدود شده و تعداد كارگاههايش در سراسر ايران از انگشتان دست تجاوز نمىكند.
يكى از قديمىترين و پرسابقهترين بافندگان دارايى خانواده "ملك ثابت" است كه از چندين نسل پيش به اين حرفه مشغول بودهاند.
'غضنفر ملک ثابت' از پانزده سالگى هنر دارايى را نزد پدر و پدربزرگش آموخته و بيش از شصت و پنج سال است كه كارگاه دارايىبافى ملک را در يزد اداره مىكند. او علاوه بر تربيت فرزند و نوهاش، داوطلبانه دارايىبافى را به دانشجويان رشته نساجى و صنايعدستى هم آموزش مىدهد.
در گزارش مصور اين صفحه غضنفر ملک ثابت از مراحل بافت دارايى و مشكلات اين هنر گفته است.
* انتخاب از آرشیو جدیدآنلاین.