اگر بنیان اصلی جنبش فکری و مکتبی پست مدرنیسم را استفاده از گذشته با نگاه نو بدانیم، نوسنتگرایی در هنر معاصر ایران نگاهی به تلاش پست مدرنیستی هنرهای تجسمی در ایران است؛ تلاشی که در نهایت خواستگاهی فرهنگی با قدمتی چند هزارساله را به رخ میکشد.
فرهنگ ایران ویژگی بارزی دارد؛ ظرفی بزرگ با شکلی منحصربه فرد که هرآنچه در آن بریزید به ناچار شکل ظرف را به خود میگیرد. از هزاران سال قبل تا امروز، این فرهنگ فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذاشته است، اما در تمام این مدت یک اتفاق به طور مشترک بارها رخ داده است؛ «ایرانی شدن هر نگاه و مکتب فرهنگی».
این درست همان ظرفی است که به آن فرهنگ و هنر ایران میگوییم و این درست اتفاقی است که پس از ورود مدرنیسم به ایران برای هنر، فرهنگ و ادبیات هم رخ میدهد. کوبیسم، امپرسیونیسم، ناتورالیسم یا فوویسم، فرقی نمیکند، تمام اینها پس از ورود به ایران، پسوند ایرانی به خود گرفتهاند. کوبیسم ایرانی، امپرسیونیسم ایرانی و...
موزه هنرهای معاصر میزبان چنین رویدادی است. نمایشگاه نوسنتگرایی در هنر معاصر ایران تلاش میکند تا در تونلی تاریخی، "ورود مدرنیسم به ایران و ایرانی شدن مدرنیسم" را به علاقهمندان نشان دهد.
نمایشگاه با آثار نگارگری "محمود جوادیپور" آغاز میشود و پس از طی مسیر از "منوچهر شیبانی" به "جلیل ضیاءپور" میرسد. در ادامه پا به محدوده جنبش سقاخانه میگذاریم؛ جنبشی که گفته میشود مهمترین جریان فکری هنری معاصر ایران محسوب میشود. "حسین زندهرودی" و "فرامز پیلارام" و بسیاری از هنرمندان دیگر، دغدغههای این جریان فکری هنری را به نمایش گذاشتهاند.
ادامه مسیر اما در تونل تاریخی موزه هنرهای معاصر، بازدید کننده را به یکی از مهمترین اتفاقات هنری ایران میبرد؛ استفاده از خط در هنر نقاشی که به آن "خط نقاشی" گفته میشود. اثری از "منصوره حسینی" در این بخش خوشامدگویی و پس از آن آثار "حسین زندهرودی"، "فرامرز پیلارام" و "محمد احصایی" خودنمایی میکنند. "رضا مافی" و "نصرالله افجهای" هم بخش دیگری از این هنر زیبا را نمایش میدهند.
از اینها که بگذریم کم کم به هنر پس از انقلاب میرسیم. جایی که تعدادی هنرمند با جمع شدن در حوزه هنری اتفاقات تازهای را پدید میآورند. توجه به عکس و موضوعات اجتماعی بیشتر در آثار دیده میشود و تا امروز همین نگاه و اندیشه، راهنمای مسیر هنرمندان بوده است.
نوسنتگرایی در هنر معاصر ایران بیشتر از یک نمایشگاه ساده است. این نمایشگاه نشان میدهد که قابلیتهای فرهنگی ایران در روبرویی با مدرنیسم کم نیست و میتواند هنری ناب پدید آورد، هنری که "مدرنیسم ایرانی" را پدید میآورد.
ویدیوی این صفحه گزارشی است از نمایشگاه "نوسنت گرایی در هنر معاصر ایران" که با توضیحات "احسان آقایی" و "سعید فلاحفر" همراهی میشود. این نمایشگاه تا ۱۹ دی در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست.