۲۴ دسامبر ۲۰۱۴ - ۳ دی ۱۳۹۳
جشن میلاد مسیح یا كریسمس كه امروزه با زرق و برق زیادی در بسیاری از کشورهای جهان برگزار میشود، در طول قرون با تغییرات زیادی به شكل امروزی درآمده و دریك قرن گذشته به جشنی مردمی تبدیل شده و جنبه تجارتیمصرفی آن پررنگتر از جنبه دینی آن شده است.
گفته شده كه جشن كریسمس تا قرن سوم میلادی هنوز تحت تاثیر آیینهای باستانی در نقاط مختلف بود. بجز جشن تولد "میترا" ( الهه ایرانیهندی) كه توسط پیروان میترا به اروپا آورده شده بود و در این فصل برگزار میشد، كریسمس با جشن تولد "حوروس"، خدای مصری نیز همزمان بود. رومیهای باستان هم بلندترین شب سال را بعنوان پرستش خدای خود "ساتورن" جشن میگرفتند.
کلیسا در سده سوم میلادی كوششهای خود را برای در هم آمیختن این جشنهای باستانی با آیینهای مسیحی آغاز كرد و بالاخره اولین جشن كریسمس مسیحیان در سال ٣٥٤ میلادی برگزار شد. امروزه بسیاری از مسیحیان ۲۵ دسامبر را به عنوان زادروز مسیح جشن میگیرند.
جشن كریسمس در طول سالها در معرض تغییرات و نوآوریهای گوناگون بوده است. یكی از این تغییرات سنت خوردن غاز در شب كریسمس است كه اکنون در بسیاری از كشورها مرسوم است. گفته میشود كه مسیحیان پس از دوره یك ماهه روزه داری كه در آن تنها خوردنی و آشامیدنیهای محدودی صرف میشد، غذاهای زیاد و مقوی از جمله ماهی و خوک برای شام کریسمس تهیه میكردند. اما به سبب یك حادثه، كه بیشتر به افسانه شبیه است، این سنت تغییر كرد. در شب كریسمس سال ١٥٩٩ میلادی برای ملكه الیزابت اول غاز تهیه شده بود. بر سر سفره آن شب خبر پیروزی انگلستان بر لشکریان اسپانیا به ملكه داده شد و از آن به بعد به یاد این پیروزی خوردن غاز برای همیشه در شب کریسمس به پیشنهاد دربار مرسوم شد و به سایر كشورها نیز رسوخ كرد. امروزه بوقلمون نیز به عنوان غذای اصلی برای شام کریسمس در نظر گرفته میشود.
انقلاب صنعتی و اختراعات نو بر این جشن اثر خود را گذاشته و تزیینات و تدارکات کریسمس نیز دچار دگرگونیهایی شده است. نور شمع جایش را در شهر و ده و خیابان و خانه به چراغهای رنگی داده و اندیشیدن به تهیدستان که از آیینهای مهم کریسمس بود جای خود را به طیف وسیعی از هدیههای رنگارنگ داده است. فروشگاههای بزرگ و کوچک هدیههای کریسمس را در بستهبندیهای گوناگون، غالبا با بستهبندیهای سرخ و سبز که دو رنگ اصلی کریسمس هستند، به مردم عرضه میکنند. حتا غذاها و نوشیدنیهایی که در گذشته به ایام روزه مسیحیان متعلق بودهاند، امروزه تولید انبوه شده و در فروشگاهها به شکل مختلف فروخته میشود. هدیه دادن کریسمس بیش از آنکه یک باور دینی باشد به سنتی تبدیل شده که روابط اجتماعی را تقویت میکند. علیرغم این جو مصرفی-تجارتی در روزهای پیش از کریسمس، هنوز معتقدینی هستند که براساس باورهای خود در پی کمک به تهیدستان هستند. اهدای خون برای نیازمندان یا جمعآوری پول برای کودکان به طرق مختلف از جمله این نوع فعالیتهاست.
در نمایش تصویری این صفحه، که عکسهای آن را گلریز فرمانی تهیه کرده است، حال و هوای کریسمس در برخی از فروشگاههای لندن، با توضیح تعدادی از نشانههای مربوط به جشن کریسمس منعکس شده است.
عبدالحی سحر