جشن "نوروز صیاد" جزیرۀ قشم از جملۀ مراسم زیبا و بجامانده از دوران گذشتۀ این دیار است که در تابستان هر سال و پس از اولین دوره از صید و صیادی، در یکی از سواحل زیبای بزرگ‌ترین جزیرۀ خلیج فارس، برگزار می‌شود.

صیادان حاشیه‌نشین خلیج فارس صید را در آن روز تعطیل می کنند. یعنی در روز "نوروز صیاد" ماهی‌گیران به جای این که به قصد صید به دریا بروند، به قصد آب‌تنی و تفریح به دریا می‌روند.

روستای "صلخ" در جزیرۀ قشم از معدود مکان‌هایی است که در آن آیین‌های خاص "نوروز صیاد" به صورت کامل اجرا می‌شود. این روستا در صد کیلومتری جنوب قشم قرار دارد.

در این مراسم تعدادی مرد لباس سفید به تن دهل می‌زنند و یک گروه سرودخوان آوازهای شادی می‌خوانند و با ریتم نوازندگان دهل پیش و عقب می‌روند. در ادامۀ این مراسم دو مرد سیاه‌پوش که با برگ‌های نخل صورت خود را پوشانده‌اند، به مردم حمله‌ور می‌شوند. این‌ها نمادی از غارتگران هستند که "شوشی" نامیده می‌شوند و به اعتقاد صلخی ها از پشت کوه آمده‌اند.

شتری چوبی با ساربان و مرغ دریایی، دیگر نقش‌های این نمایش سنتی‌اند. این مراسم تا غروب نوروز صیاد ادامه دارد.

مردم این روستا باور دارند که در روز "نوروز صیاد" ماهیان زاد و ولد می‌کنند و دریا پربرکت می‌شود. به همین دلیل، در این روز هیچ تور و قلابی به دریا انداخته نمی‌شود.

بانوان روستای صلخ با پخت شیرینى‌هاى خرمایى محلى ‌با نام رنگینک از میهمانان پذیرایى می‌کنند و در آن روز با انواع آبزیان غذا نمی‌پزند. علاوه بر این، آن‌ها با الهام از هنرهاى محلى و استفاده از حنا به دستان خود را پرنقش و نگار می‌کنند.

اهالی این روستا نان‌های محلی خاصی می‌خورند که در آن از ماهی پودر شده استفاده می‌کنند و روی آن را گِلَک می‌مالند. گِلَک را با خاک جزیرۀ هرمز درست می‌کنند و مردم بر این باورند که مالیدن گِلَک بر پیشانی حیوانات آن‌ها را از بیماری حفظ می‌کند و مالیدن آن بر درخت‌های نخل بار آن‌ها را زیادتر می‌کند. مردم روستا همچنین گِلَک‌مالی  بر سردر خانه‌ها را عاملی برای دریافت روزی حلال و برکت می‌دانند.

حکایت فصل‌ها برای صیادان حکایت دیگری‌است. نوروز صیادان آخر تیرماه است و فصل‌ها با تغییرات دریا تغییر می‌کنند. اول سال صیادی، اول امرداد است. فصل‌های سال صیادی عبارتند از: گرما، شهری‌ماه، زمستان و جوزا. اولین فصل سال دریایی، گرما، ۶۵ روز طول می‌کشد و بقیۀ فصل ها هرکدام ۱۰۰ روز. فصل دوم شهری‌ماه است که تا نیمه‌های پاییز ادامه دارد و فصل سوم زمستان است که تا هفتۀ سوم فروردین طول می‌کشد و جوزا، فصل آخر، تا آخرین روز تیرماه ادامه دارد. نوروز صیاد درست در پایان جوزا که فصل آخر است، می‌آید. و ساحل‌نشینان سال‌هاست که از روی این گاه‌شماری برنامه‌های زندگی خود را تنظیم می‌کنند.

در گزارش تصویری این صفحه "محمد احمدی صلخی"، مدیر عامل شرکت تعاونی صیادان صلخ، مراسم نوروز صیاد را شرح می‌دهد.

* انتخاب از آرشیو جدیدآنلاین.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب